بیماری ویروسی ابولا (به انگلیسی: Ebola virus disease) یا تب هموراژیک ابولا (به انگلیسی: Ebola hemorrhagic fever) نوعی بیماری انسانی است که از ویروس ابولا ناشی میشود. نام ویروس این بیماری از یکی از رودخانههای کشور زئیر، که امروزه جمهوری دموکراتیک کنگو نام دارد، گرفته شده.[۱] این بیماری برای اولین بار در کشور کنگو دیده شد. نشانههای این بیماری معمولاً دو روز تا سه هفته بعد از تماس با ویروس و به صورت تب، گلودرد، دردهای ماهیچهای و سردردظاهر میشوند. معمولاً حالت تهوع]، استفراغ و اسهال و همچنین کاهش عملکرد کبد و کلیهها به دنبال این موارد میآیند. در این زمان، مبتلایان دچار خونریزی میشوند.[۲]
این ویروس از طریق تماس با خون یا مایعات بدن حیوان آلوده منتقل میشود[۳] (که معمولاً شامل میمونها و یا خفاشهای میوهخوار هستند).[۲]انتقال بیماری از طریق هوا هنوز در محیط طبیعی به ثبت نرسیده است.[۴] دانشمندان بر این باورند که خفاشهای میوهخوار بدون این که مبتلا به این بیماری شوند، میتوانند ویروس آن را با خود حمل کنند و انتقال دهند. بازماندگان مذکر تقریباً تا دو ماه این بیماری را از طریق مایع منی انتقال میدهند. برای تشخیص این بیماری، معمولاً ابتدا بیماریهای دیگر با نشانههای مشابه، همچون مالاریا،وبا و دیگر انواع تبهای هموراژیک ویروسیاز دایرهٔ تشخیص مستثنی و حذف میشوند. پزشکان برای تأیید تشخیص بیماری نمونههای خونی را برای یافتن پادتنها و RNA ویروس و یا خودِ آن آزمایش میکنند.[۲]
پیشگیری از این بیماری با کاهش گسترش آن از طریق میمونها و خوکهای آلوده به انسان صورت میگیرد. این کار را میتوان با بررسی و معاینهٔ حیوانات برای یافتن موارد آلودگی انجام داد و در صورت شناسایی آنها را کُشت و جسدشان را نابود کرد. پختن گوشت به اندازهٔ مناسب و پوشیدن لباسهای محافظتی هنگام تماس با گوشت نیز میتواند کمککننده باشد و همچنین هنگام حضور در اطراف شخص مبتلا به این بیماری میتوان لباسهای محافظتی پوشید و بعد دستها را شست. نمونهٔ مایعات و بافتهای بدن افراد مبتلا به این بیماری بایستی با احتیاط ویژه حمل شود.[۲]
هیچ درمان خاصی برای این بیماری وجود ندارد؛ میتوان برای کمک به افراد مبتلا به آن از آبدرمانی خوراکی (نوشاندن آبهای محتوی قند و نمک) یامایعات وریدی استفاده کرد.[۲] این بیماری نرخ مرگ و میر بالایی دارد: اغلب باعث مرگ بین ۵۰ تا ۹۰ درصد مبتلایان میشود.[۲][۵] از ۴ گونه ویروسی ابولا یک گونه تنها به یک ابتلای بدون علامت منجر میشود و به مرگ نیز منتهی نخواهد شد.[۶] بیماری ویروسی ابولا اولین بار در سودان وجمهوری دموکراتیک کنگو شناسایی شد. این بیماری معمولاً در مناطق گرمسیری کشورهای جنوب صحرای آفریقا شیوع پیدا میکند.[۲] از سال ۱۹۷۶ (که اولین مورد این بیماری شناسایی گردید)، تا سال ۲۰۱۳ کمتر از ۱۰۰۰ نفر در سال مبتلا شدهاند.[۲][۷] بزرگترین مورد شیوع این بیماری تاکنون مربوط به شیوع آن در غرب آفریقا در سال ۲۰۱۴ است که تاکنون ادامه داشته و مردم کشورهای گینه،سیرالئون،لیبریا و احتمالاً نیجریه به این بیماری مبتلا شدهاند.[۸][۹] تا ماه آگوست سال ۲۰۱۴ بیش از ۱۶۰۰ مورد ابتلا به این بیماری شناسایی شده است.[۱۰] تلاشها برای تهیه کردنواکسن این بیماری ادامه دارد، اگرچه تاکنون هیچ واکسنی برای آن تهیه نشده است.[۲]